سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست؟
سندرم تخمدان پلیکیستیک یا تنبلی تخمدان (PCOS)[1] یک بیماری است که میتواند منجر به بروز سیکلهای قاعدگی نامنظم، آکنه، رشد موهای زائد، ریزش مو وکچلی با الگوی مردانه شود. همچنین این بیماری معمولا باعث بروز اختلال در باروری در خانمها میشود. بیشتر خانمهای مبتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک از چاقی شکمی و اضافه وزن رنج میبرند.
چه عاملی باعث ایجاد سندرم تخمدان پلیکیستیک میشود؟
در سندرم تخمدان پلیکیستیک تخمدانها به درستی کار نمیکنند و مقادیر زیادی هرمون مردانه تستوسترون تولید میکنند. به تستوسترون هرمون مردانه میگویند اما ذاتا در همه انسانها وجود دارد که معمولا تخمدانها مقادیر کمی از آن را تولید میکنند اما در تنبلی تخمدان این مقادیر تولیدی زیاد است.
تقریبا هر ماه یک بار تخمدانها ساختاری به نام “فولیکول” را ایجاد میکنند. فولیکول رشد کرده و شروع به تولید هورمون و تبدیل شدن به سلول “تخم” میکند. به این پدیده تخمکگذاری میگویند، اما در افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک تخمدانها هر ماه به جای یک فولیکول بزرگ، یک فولیکول کوچک تولید میکنند، تعادل هرمونی بهم ریخته و تخمکگذاری به صورت ماهانه (که مورد انتظار است) اتفاق نمیافتد.
علائم سندرم تخمدان پلیکیستیک چیست؟
- بروز کمتر از 8 سیکل قاعدگی در سال
- رشد موهای زائد (موهای کلفت و تیره) در نواحی لب بالا، چانه، خط ریش، سینه و شکم
- آکنه
- ریزش موی سر
- مشکلات باروری و سخت باردار شدن
- افزایش وزن و چاقی
آیا اگر علائم خفیف است باید به پزشک مراجعه شود؟
حتی در صورت بروز علائم خفیف مراجعه به پزشک ضروری است. زیرا سندرم تخمدان پلیکیستیک میتواند باعث بروز بیماریهای زیر شود:
- دیابت (افزایش قند خون)
- افزایش سطح کلسترول (چربی) خون
- مشکلات تنفسی بویژه آپنه
- افسردگی و مشکلات اضطرابی
- تمایل به غذا خوردن افراطی
- مشکلات جنسی
سندرم تخمدان پلیکیستیک چطور درمان میشود؟
- درمان دارویی معمولا شامل استفاده از قرصهای ضد بارداری خوراکی، متفورمین، اسپیرونولاکتون و پروژسترونهاست که به صلاحدید پزشک و بعد از بررسی و انجام آزمایشات و تصویربرداریهای لازم تجویز میشود.
- درمانهای غیر دارویی شامل استفاده از مکملها، داروهای درمان علامتی برای آکنه و لیزر موهای زائد میباشد.
- کاهش وزن تا حد زیادی میتواند کمک کننده باشد حتی اگر فقط 5 درصد وزن کل بدن کاهش یابد.
منبع:
پایگاه معتبر اطلاعات علمی دارویی-پزشکی بین المللی آپتودیت به آدرس:
http://www.Uptodate.com
[1] Polycyctic Ovary Syndrom